Gryficki epizod z 1945 roku w podręczniku szkolnym
(GRYFICE) Wertuję niecodzienny podręcznik do nauki języka polskiego w klasach V i VI szkół powszechnych do nauki w roku szkolnym 1945/1946. Na jego 49 stronach znajduję teksty o różnorodnej tematyce i różnych autorów.
Umieszczono w nim utwory klasyków polskich Bolesława Prusa (Michałko), Władysława Stanisława Reymonta (Orka i fragment Chłopów - Wigilia w polskiej chacie), Ignacego Krasickiego (bajki), Marii Konopnickiej (Wstań dziecię...), Stefana Żeromskiego (fragment Wiatru od morza), reportaż Melchiora Wańkowicza (Na tropach Smętka), teksty pisarki dla dzieci i młodzieży Ewy Szelburg-Zarembiny, opowiadania z życia wsi - Wincentego Burka i Jana Wiktora, teksty przedrukowane z Płomyka oraz wiersz Rydla nasiąknięty nienawiścią do Niemców (Gdzie Niemiec nogę stawi, tam ziemia sto lat krwawi). Jest także tekst o ułańskich zaślubinach morza (Ułani nad Bałtykiem).
I ta czytanka o zaślubinach morza, chociaż z jej treści wcale to nie wynika, ma swój epizod związany z Gryficami roku 1945. Bowiem ułanami, o których mowa w czytance, którzy zaślubiali Bałtyk, byli żołnierze 2. Pułku Ułanów Warszawskiej Brygady Kawalerii, którzy przed wyruszeniem na Berlin, od 9 marca do połowy kwietnia 1945 roku stacjonowali w Gryficach.
Jak wynika z meldunku bojowego (odpis w posiadaniu autora), 17 marca 1945 roku kilkudziesięciu z nich, na rynku (obecnie pl. Zwycięstwa) w Gryficach, „wsiadło na koń” i utworzona z nich kolumna szwadronowa ruszyła w kierunku Trzebiatowa, stamtąd do Mrzeżyna (wówczas: Deep).
Na mrzeżyńskiej plaży, nieopodal ujścia rzeki Regi do morza, zorganizowana została uroczystość zaślubin z Bałtykiem (dzień wcześniej aniżeli słynne zaślubiny w Kołobrzegu).
Z czytanki:
„Starszy ułan Kobylański i kpr. Sucharzewski otrzymują od majora Arkuszewskiego pierścienie z orłami, które na znak zaślubin rzucają w morze. Jednocześnie polska flaga wznosi się wysoko na znak zaślubin. Oddziały oddają salwy. Wzruszenie nie do opisania ogarnia wszystkich. Stare chłopy, twarde jak stal, płaczą ze szczęścia i dumy. Potem znów wjeżdżają w morze i oddziałami defilują przed trybuną .... Na zakończenie żołnierze wbijają w dno Bałtyku słup z pamiątkowym napisem, meldując falom, że obejmują je w posiadanie”.
Wielokrotnie o tym zdarzeniu wspominali jego uczestnicy, byli ułani osiadli na ziemi gryfickiej, z udziałem swego d-cy do spraw politycznych płk. Stanisławem Arkuszewskim, którzy gościli często w Szkole Podstawowej nr 4 w Gryficach, z racji, iż przyjęła ona w roku 1967 imię I Samodzielnej Warszawskiej Brygady Kawalerii.
W czasie tych spotkań zrodziła się myśl upamiętnienia tego wydarzenia. W 25 rocznicę ułańskich zaślubin, w roku 1970, w pobliżu plaży w Mrzeżynie wzniesiono obelisk, na którym umiejscowiona tablica głosi: W tym miejscu 17 marca 1945 roku wrzucając pierścień w fale Bałtyku żołnierze I Warszawskiej Brygady Kawalerii Wojska Polskiego ślubowali uroczystą wierność polskiemu morzu.
Uczestnicy zaślubin morza w Mrzeżynie nie żyją od wielu lat. Jednak rokrocznie, w marcu, władze samorządowe Trzebiatowa przyjęły na siebie obowiązek przypominania o tym niecodziennym zdarzeniu i organizują spotkanie przed obeliskiem zaślubin, natomiast miłośnicy historii z pietyzmem odtwarzają ułańskie zaślubiny z roku 1945. TAC